Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια συνεχής αύξηση των μεταναστευτικών ροών που προκαλούνται, εντείνονται ή τροφοδοτούνται από καταστροφές και την κλιματική αλλαγή.
Σε αυτό το πλαίσιο η παρούσα μελέτη εξετάζει τους όρους περιβαλλοντικός πρόσφυγας και περιβαλλοντικός μετανάστης, τις επικρατέστερες αντιλήψεις και ιδεολογικές τάσεις και την εξέλιξη του σχετικού διαλόγου μέσω μιας συστηματικής βιβλιογραφικής επισκόπησης.
Διαπιστώνεται ότι οι όροι περιβαλλοντικός πρόσφυγας / περιβαλλοντικός μετανάστης είναι αμφιλεγόμενοι με το στάτους των ανθρώπων που τους φέρουν να μην είναι νομικά κατοχυρωμένο. Στο πέρασμα του χρόνου αναπτύσσονται διαφορετικές προσεγγίσεις μαξιμαλιστές – μινιμαλιστές, θεωρητική προσέγγιση Βορρά – Νότου, Νεοκλασική οικονομική προσέγγιση – Δομική προσέγγιση. Διαπιστώνεται έντονος διάλογος κατ’ αντιπαράθεση. Διάλογος που δεν είναι απομονωμένος από τις κοινωνικές, πολιτικο-οικονομικές και επιστημονικές εξελίξεις αλλά τροφοδοτείται από αυτές και τις τροφοδοτεί με κεντρικό ρόλο τη σχέση περιβάλλοντος – μετανάστευσης. Παρατηρείται υποχώρηση του όρου περιβαλλοντικός πρόσφυγας/ περιβαλλοντικός μετανάστης με εμφάνιση εναλλακτικών όπως κλιματικός πρόσφυγας/κλιματικός μετανάστης, εκτοπισμένος λόγω καταστροφών κ.α. Ο διάλογος αυτός αποκαλύπτει κενά στο προστατευτικό νομικό καθεστώς των ανθρώπων αυτών. Παρατηρείται επίσης μια εντεινόμενη ρατσιστική αντιμεταναστευτική ρητορική που σχετίζεται με το θέμα του περιβαλλοντικού πρόσφυγα/περιβαλλοντικού μετανάστη. Περαιτέρω μελέτες χρειάζεται να διερευνήσουν τα θέματα αυτά